در آینده میخواهید چه کاره شوید؟
وقتی کودک بودیم و بزرگترها از ما میپرسیدند دوست دارید در آینده چه کاره شوید، هر کدام جوابی برای گفتن داشتیم. یکی میگفت دکتر، دیگری مهندس، یکی نقاش و دیگری برق کار. در این بین کسانی هم بودند که دوست نداشتند درس بخوانند و میگفتند دوست دارم فروشنده (منظورشان همان شغل آزاد بود) شوم. این تفاوتها از کجا نشأت میگیرد و چرا ما آدمها هر کدام به یک شغل یا حرفه علاقه داریم؟
استعداد و توانایی افراد و به دنبال آن علاقه به یک شغل، ضامن موفقیت و رضایت شغلی در آینده خواهد بود. آنچه مهم است پیدا کردن مسیر درست علاقه، استعداد و پیشرفت در همان مسیر است. امسال سال سوم راهنمایی بودید و سال دیگر؛ سال اول دبیرستان. سال اول یکی از سالهای سرنوشتساز تحصیلی شماست. اولین مرحلهای که دست به انتخاب بزرگی میزنید و آینده تحصیلی خود را مشخص میکنید.
این مقاله به شما کمک میکند با شاخهها و رشتههای نظام آموزش متوسطه آشنایی پیدا کنید و با دقت و توجه در سال اول دبیرستان بهترین انتخاب را از آن خود کنید.
دوره متوسطه سه شاخه نظری، فنی حرفهای و کاردانش دارد. جدول زیر نشان میدهد که هر شاخه از چه رشتههایی تشکیل شده است:
شاخه نظری (رشته ریاضی و فیزیک، علوم تجربی، ادبیات و علوم انسانی، علوم و معارف اسلامی) شاخه فنی و حرفهای(رشته زمینه صنعت، زمینه خدمات، زمینه کشاورزی) وشاخه کاردانش (رشته زمینه صنعت، رشته زمینه صنعت)
شاخه
|
نظری
|
رشته
|
ریاضی و فیزیک
|
علوم تجربی
|
ادبیات و علوم انسانی
|
علوم و معارف اسلامی
|
شاخه
|
فنی و حرفه ای
|
رشته
|
زمینه صنعت
|
زمینه خدمات
|
زمینه کشاورزی
|
شاخه
|
کاردانش
|
رشته
|
زمینه صنعت
|
رشته
|
زمینه صنعت
|
رشته ریاضی فیزیک
این رشته یکی از چهار رشته شاخه نظری است. دروس اصلی این رشته ریاضی و فیزیک است؛ بنابراین علاقه به این درسها بر روی انتخاب این رشته موثر است. یکی از شروط ورود به این رشته این است که مجموع نمرههای درس ریاضی و علوم تجربی دوره سه ساله متوسطه (بدون ضریب) در خرداد یا شهریور کمتر از 30 نباشد. بسیاری از دانشآموزان تصور میکنند اگر در دروس حفظی ضعیفتر هستند یا به آن علاقه کمتری دارند، بهتر است این رشته را انتخاب کنند، در حالی که این تصور غلطی است. باید بدانید در این رشته هم بعضی دروس مثل دروس عمومی و شیمی تا حدی حفظی هستند و ورود به این رشته مانع فرار شما از دروس حفظی نمیشود.
اگر دانشآموزی تحلیلگر، نقاد، منطقی، کنجکاو و دقیق هستید و هوش منطقی ریاضی بالایی دارید با علاقه وارد این رشته شوید.
* آینده: با گذراندن دوره متوسطه 2 در رشته ریاضی بدون هیچ محدودیتی میتوانید در کنکور رشتههای ریاضی، علوم تجربی، انسانی، هنر و زبان شرکت کنید.
رشته علوم تجربی
این رشته هم جزو شاخه نظری است. معمولا دختران برای ورود به این رشته علاقه بیشتری نسبت به پسران نشان میدهند. دروس اصلی این رشته زیست و شیمی است. این دو درس علاوه بر جنبه حفظی کاملا مفهومی هستند. در کنار این دو درس، دروس ریاضی و فیزیک هم ارزش بالایی دارد؛ بنابراین توانایی در این دروس هم به موفقیت شما کمک میکند. یکی از شروط ورود به این رشته این است که مجموع نمرههای درسهای ریاضی و علوم تجربی دوره متوسطه (بدون ضریب) در خرداد و شهریور کمتر از 30 نباشد.
اگر حافظه و تجسم قوی دارید و در درس خواندن با حوصله وسخت کوش هستید، بدانید در این رشته بیشتر موفق میشوید.
* آینده: با گذراندن دوره متوسطه 2 در رشته تجربی بدون هیچ محدودیتی میتوانید در کنکور رشتههای ریاضی، علوم تجربی، انسانی، هنر و زبان شرکت کنید.
رشته ادبیات و علوم انسانی
این رشته یکی از رشتههای پر طرفدار در بین دانشآموزان است. در گذشته دانشآموزانی که از نظر درسی ضعیفتر بودند و برای رشته ریاضی و تجربی نمره نمیآوردند، وارد این رشته میشدند؛ اما امروزه قضیه فرق کرده است و دانشآموزان مستعد و با علاقهای وارد این رشته میشوند. دروس اصلی این رشته حفظی هستند اما در کنار حفظ کردن به قدرت تحلیل بالا هم نیاز است. یکی از شروط اصلی ورود به این رشته این است که مجموع درسهای ادبیات و عربی دوره متوسطه (بدون ضریب) کمتر از 30 نباشد.
اگر به مسائل اجتماعی علاقهمندید و روحیه همکاری و روابط اجتماعی بالاتری دارید در این رشته بیشتر موفق میشوید.
* آینده: با گذراندن دوره متوسطه 2 در رشته انسانی بدون هیچ محدودیتی میتوانید در کنکور رشتههای ریاضی، علوم تجربی، انسانی، هنر و زبان شرکت کنید.
رشته علوم و معارف اسلامی
تحصیل در این رشته در دبیرستانهای "علوم و معارف اسلامی" امکانپذیر است. بیشتر این مدارس وابسته به مدرسه عالی شهید مطهری، صدرا، سازمان تبلیغات اسلامی و جامعه الزهرای قم هستند. فارغ التحصیلان این رشته بعد از سه سال دیپلم میگیرند که مورد تایید آموزش و پرورش است.
اگر علاقهمند به این رشته هستید باید حواستان باشد، معمولا مدارس علوم و معارف اسلامی دانشآموزان خود را از میان فارغ التحصیلان سال سوم راهنمایی از طریق گرفتن آزمون عملی و گزینش انتخاب میکنند. در صورت پذیرفته شدن سال اول را در همان مدرسه میگذرانید. اگر هم خواستید سال اول را در مدرسه دیگری بگذرانید باز هم میتوانید وارد این رشته شوید، فقط بدانید از هر طریقی که خواستید به این رشته وارد شوید یکی از شروط اصلی آن این است که مجموع نمرههای هر یک از دروس ادبیات فارسی و عربی دوره متوسطه (بدون ضریب) کمتر از 30 نباشد. پس اگر فردی علاقهمند به مسائل مذهبی و معنوی هستید، قدرت سخنوری و توانایی کلامی بالایی دارید و در کل هوش زبانی یا کلامی بالایی دارید، میتوانید در این رشته موفق شوید.
*آینده: فارغ التحصیلان در این رشته اگر بخواهند وارد دانشگاه شوند باید سال چهارم یکی از رشتههای شاخههای نظری را بگذارنند تا بتوانند در کنکور سایر گروهها شرکت کنند؛ اما معمولا بیشتر فارغ التحصیلان به رشته انسانی علاقه نشان میدهند و وارد کنکور این رشته میشوند. علاقهمندان، به دلیل تحصیل در رشته معارف اسلامی برای پذیرفته شدن در دانشگاههای خاص مثل امام صادق، شهید مطهری، دانشگاه علوم رضوی و ... سهمیه و شانس بیشتری دارند.
شاخه فنی و حرفه ای
این شاخه هم یکی از شاخههای نظام آموزش متوسطه است. رشتههای مربوط به این شاخه در "هنرستان" تدریس میشود. رشتههای فنی و حرفهای شامل زمینه صنعت مثل ساخت و تولید، مکانیک، الکترونیک و ...؛ زمینه خدمات مثل کامپیوتر، گرافیک، سینما، موسیقی و ...؛ زمینه کشاورزی مثل صنایع غذایی، ماشینهای کشاورزی و ... میشود.
برای ثبت نام در هنرستانهای فنی و حرفهای باید بعد از داشتن شرایط ورود به این رشته که یکی از آنها این است که مجموع درسهای حرفه و فن، ریاضی و علوم دوره متوسطه (بدون ضریب)بالاتر از 30 باشد برای ثبت نام اقدام کنید. بعضی از رشتههای هنرستان آزمون ورودی دارند مثل کامپیوتر و گرافیگ. بعضی از هنرستانها هم معمولا بر اساس ظرفیت و با اولویتبندی معدل ثبت نام میکنند. نکتهای که وجود دارد این است که در انتخاب رشته خود دقت کنید چون بعدها امکان جابه جایی خیلی سخت یا غیر ممکن خواهد بود.
* آینده: هنر جویان شاخه فنی و حرفهای ( به جز رشتههای مربوط به هنر) پیش دانشگاهی ندارند و پس از سه سال با دیپلم فنی و حرفهای فارغ التحصیل میشوند اما هنر جویان رشتههای مرتبط با هنر وارد سال چهارم میشوند. هنر جویان فنی و حرفهای از دو روش میتوانند وارد دانشگاه شوند:
1- کسانی که فقط دیپلم فنی و حرفهای دارند میتوانند با شرکت در دورههای علمی _ کاربردی، دوره کاردانی دانشگاه آزاد و دوره کنکور سراسری وارد دانشگاه شوند.
2-کسانی که علاوه بر داشتن دیپلم فنی و حرفهای با تغییر رشته وارد سال چهارم یکی از رشتههای هنر، ریاضی، تجربی، انسانی و معارف اسلامی میشوند، میتوانند بدون هیچ محدودیتی در کنکور سراسری همه رشتهها شرکت کنند.
شاخه کاردانش
شاخه کار دانش بیشتر مورد علاقه دانشآموزانی است که به خواندن دروس نظری علاقه کمتری دارند و میخواهند به صورت عملی و مهارتی یک حرفه را یاد بگیرند. این افراد بعد از گذراندن دوره تحصیلی در هنرستانهای کار دانش میتوانند به عنوان نیروی نیمه ماهر، ماهر یا حتی استاد کار وارد بازار کار شوند. این شاخه هم مانند فنی و حرفه ای در سه زمینه صنعت، خدمات و کشاورزی رشتههای خود را ارائه میدهد. یکی از شروط ورود به این رشته این است که مجموع نمرههای خرداد یا شهریور ماه در دروس حرفه و فن و هنر در دوره سه ساله راهنمایی (بدون ضریب) از 30 کمتر نباشد و معدل این درسها از 10 کمتر نشود.
* آینده: هنرجویان کاردانش بعد از سه سال دیپلم کاردانش میگیرند و چون سال چهارم ندارند نمیتوانند در کنکور آزمایشی سایر گروهها شرکت کنند مگر این که در آزمون تغییر رشته یکی از رشتههای ریاضی، تجربی، انسانی، معارف اسلامی یا هنر شرکت کنند و پس از قبولی سال چهارم را بگذرانند.
اگر هم بخواهند با همان دیپلم کاردانش ادامه تحصیل دهند میتوانند از طریق دورههای پیوسته علمی _ کاربردی و دانشگاه آزاد وارد دانشگاه شوند.
حواستان باشد یک سال تحصیلی (سال اول دبیرستان) فرصت دارید که خیلی منطقی قدم به قدم مراحل زیر را پشت سر بگذارید:
1-تعیین هدفهای تحصیلی و شغلی
2-شناخت استعدادها و مهارتها، علایق و ویژگیهای شخصیتی
3- شناسایی راههای رسیدن به هدفهای تحصیلی _ شغلی (که در این مرحله باید فرصتها و امکانات تحصیلی شغلی موجود در جامعه و مقایسه آنها با یکدیگر از ابعاد مختلف را مورد بررسی قرار دهید)
4- تصمیمگیری و انتخاب رشته تحصیلی
یادتان باشد در تمام این مراحل، شناخت و دقت ضامن موفقیت شماست.
سمیه عباسی
|